Chlamydia trachomatis có nhiều týp huyết thanh khác nhau và tùy theo týp huyết thanh mà khả năng gây bệnh của chúng cũng khác nhau như: týp L1- L2- L3 gây bệnh hột xoài, có tên khoa học là bệnh Nicolas-Favre; týp D và K gây viêm đường tiết niệu; týp A, B, Ba và C gây bệnh mắt hột. Ngoài ra, chlamydia trachomatis còn gây nên một số bệnh khác cho cả người lớn và trẻ sơ sinh.
Đây là loại vi khuẩn mà trước đây người ta xếp vào họ virút vì một số đặc điểm sinh học của chúng: có kích thước rất nhỏ bé, không nuôi cấy được trên môi trường nhân tạo thông thường như các vi khuẩn khác, mà chỉ nuôi cấy trên môi trường nuôi giống như virút.
Chalmydia trachomatis týp L1, L2, L3 gây bệnh hột xoài còn gọi là bệnh Nicolas-Favre, là bệnh hoa liễu xếp hàng thứ 4 trong 5 bệnh hoa liễu cổ điển như: lậu, giang mai, hạ cam mềm, u hạt bẹn. Bệnh được Nicolas và Favre mô tả năm 1913. Sau khi quan hệ tình dục với người đã nhiễm Chalmydia trachomatis, có thời gian 3 - 21 ngày sau, người bệnh thấy xuất hiện mụn nước hoặc vết loét nhỏ.Vị trí xuất hiện nhiều nhất là ở môi lớn, môi bé, âm vật, âm đạo, cổ tử cung... Sang thương nguyên phát này sẽ biến mất đi sau vài ngày dù không điều trị gì; vì sang thương nhỏ, không đau, không ngứa, ở sâu hoặc các nếp của cơ quan sinh dục nên người bệnh thường không phát hiện. Sau đó, hạch sẽ xuất hiện, hạch là triệu chứng quan trọng để hướng đến chẩn đoán. Sau tổn thương nguyên phát, chalmydia trachomatis di chuyển vào khu trú ởhạch bạch huyết trong vùng lân cận, đặc biệt là hạch bẹn và đùi khi sang thương ở âm đạo. Hạch viêm cứng, sưng, đau, các hạch dính liền với nhau và kết lại thành chùm ít di động, lần lượt mỗi hạch dính vào da, mềm dần và chảy mủ ra ngoài tạo thành lỗ rò, và nhiều hạch tạo thành nhiều lỗ dò giống như búp sen của thùng tưới nước; khi hạch bẹn và hạch đùi đều ảnh hưởng xuất hiện một rãnh chia phân cách 2 khối hạch này gọi là dấu hiệu rãnh tên khoa học là Grooving sign, đây là một triệu chứng đặc hiệu của hột xoài, người bệnh kèm theo sốt, đau đầu, đau khớp, chán ăn, sụt cân…
Về điều trị thuốc thường dùng hiện nay là Doxycycline 100mg x 2 lần/ngày, uống trong 21 ngày hoặc dùng Erythromycine 500mg x 4 lần/ngày uống trong 21 ngày.
BS.CKI. TRẦN QUỐC LONG - Theo SK & ĐS
